Lęki u dzieci — jak odróżnić etaprozwojowy od zaburzenia?
Lęk jest naturalną częścią rozwoju dziecka. Na różnych etapach pojawiają się obawy, które są typowe i zwykle z czasem mijają. Jednak zdarza się, że lęki przybierają na sile, utrudniają codzienne funkcjonowanie i mogą być sygnałem zaburzenia wymagającego pomocy specjalisty. Jak rozpoznać różnicę?
Typowe lęki rozwojowe
Każde dziecko w trakcie dorastania przechodzi przez fazy, w których określone obawy są czymś zupełnie naturalnym:
- Niemowlęta i małe dzieci – lęk przed głośnymi dźwiękami, obcymi osobami, rozłąką z rodzicem.
- Przedszkolaki – lęk przed ciemnością, potworami, zwierzętami, burzą.
- Dzieci w wieku szkolnym – obawa przed oceną, porażką, wystąpieniami publicznymi.
- Nastolatki – lęk społeczny, dotyczący wyglądu, akceptacji rówieśników, przyszłości.
Są to obawy, które zazwyczaj mają charakter przejściowy i zanikają, gdy dziecko dojrzewa.
Kiedy lęk może być problemem?
Warto zwrócić uwagę, jeśli:
- lęk utrzymuje się znacznie dłużej niż u rówieśników,
- jest bardzo nasilony i nieadekwatny do sytuacji,
- prowadzi do unikania szkoły, zabawy, spotkań z innymi,
- wywołuje objawy somatyczne (ból brzucha, bóle głowy, problemy ze snem),
- utrudnia codzienne funkcjonowanie dziecka i rodziny.
W takich przypadkach mówimy o zaburzeniach lękowych i warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.
Jak wspierać dziecko z lękiem?
- Rozmawiaj spokojnie i z empatią – nie bagatelizuj obaw („nie ma się czego bać”), lecz okaż zrozumienie.
- Nazywaj emocje – pomóż dziecku zrozumieć, co czuje.
- Dawaj poczucie bezpieczeństwa – wspieraj, ale nie wyręczaj w każdej sytuacji.
- Ucz strategii radzenia sobie – np. głębokie oddychanie, stopniowe oswajanie się z
trudnymi sytuacjami.
Kiedy szukać pomocy?
Jeśli lęk dziecka znacząco wpływa na jego codzienne życie, nie warto czekać, aż „samo przejdzie”. Wczesne wsparcie psychologiczne pomaga uniknąć pogłębiania się problemów i poprawia komfort życia całej rodziny.
Gdzie uzyskać wsparcia?
W Niepublicznej Psychologicznej Poradni „Terapia 360” w Warszawie (ul. Jana Kazimierza 45/5) pracuje zespół psychologów i terapeutów specjalizujących się w pracy z dziećmi i młodzieżą. Pomagamy rozpoznać, czy lęk mieści się w normie rozwojowej, czy wymaga dalszej terapii, a także uczymy rodziców, jak wspierać swoje dziecko na co dzień.
Jeśli martwią Cię obawy Twojego dziecka, umów się na konsultację – wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie.